Textual description of firstImageUrl

Gastpost: Maria, Maria

woensdag 25 februari 2009
Maria is hot

De Beatles bezongen haar wijsheid, ze was de inspiratie voor Michelangelo's hartverscheurende Pietà, ze was het boegbeeld van de controversiële campagne van de KRO en er is zelfs een tijdschrift dat haar naam draagt.

Wie was deze vrouw? Ze raakte ongewenst zwanger terwijl ze maagd was, werd daardoor bijna gedumpt door haar verloofde Jozef, en beviel in een stal. Later verloor ze haar zoon aan een moordlustige menigte die hem letterlijk en figuurlijk aan het kruis nagelde.

Theologe en thuisblijfmoeder Beatrijs Hofland laat haar licht over Maria schijnen in deze gastpost.

Veel leesplezier!

Nicole

Maria, Maria

door Beatrijs Hofland, theologe en thuisblijfmoeder











The most beautiful sound I ever heard:
Maria, Maria, Maria, Maria.
All the beautiful sounds of the world in a single word:
Maria, Maria, Maria, Maria, Maria, Maria

(Uit: Westside Story)


Waarom schrijft een protestant over Maria?

In de protestantse godsdienst is Maria belangrijk als moeder van Jezus, maar heeft ze niet die centrale plaats die ze bij katholieken inneemt. Maria kwam op bijzondere momenten op mijn weg, zoals bij de trouwerij die hieronder beschreven wordt. Zoals bij de afbeelding die ik van een belangrijke vriend kreeg. Zoals bij mijn studie naar vrouwen en geloof, waardoor ik een andere, meer revolutionaire kant van Maria leerde kennen. En ik gaf mijn dochter als doopnaam Elisabeth, naar mijn schoonmoeder en Maria's nicht Elisabet, die wist dat Maria Jezus zou baren:

Toen Elisabet de groet van Maria hoorde, sprong het kind op in haar schoot; ze werd vervuld van de heilige Geest en riep luid: ‘De meest gezegende ben je van alle vrouwen, en gezegend is de vrucht van je schoot! Wie ben ik dat de moeder van mijn Heer naar mij toe komt? Toen ik je groet hoorde, sprong het kind van vreugde op in mijn schoot.
Gelukkig is zij die geloofd heeft dat de woorden van de Heer in vervulling zullen gaan.’ (Lukas 1: 41-44, Nieuwe Bijbelvertaling)


Als je met zo’n vreugdevol verhaal ter wereld komt, moet het leven wel een goede bestemming voor je hebben!

Maria als moeder aller moeders

Maria wordt als moeder van Jezus, ook wel moeder Gods genoemd. Andere namen voor haar zijn: Moeder aller moeders, heilige, voorbidster. Maar wie was deze vrouw eigenlijk?

Wie was Maria?

In de bijbelse geschiedenis is Maria de uitverkorene om de zoon des Mensen, Jezus Christus, te baren. Ze is op dat moment nog maagd, en verloofd met Jozef, maar raakt op mysterieuze wijze zwanger. Menig man zou de verloving verbreken, maar Jozef doet dat niet omdat een engel hem vertelt dat Maria de zoon van God zal baren.

Jezus wordt geboren en krijgt volgens de traditie nog meer broers en zussen. Hij groeit op in Nazareth en al jong komt hij in de tempel om daar te leren en Gods woord te verkondigen.

Gaandeweg zijn leven ontmoet hij nog meer Maria’s: Maria van Magdala, die een zeer goede vriendin wordt, en Maria, de moeder van Johannes, die hem op zijn laatste levensmomenten bijstaat.

Als er gesproken wordt over Maria, moeder aller moeders, wordt de moeder van Jezus bedoeld.

Weinig over Maria in de bijbel

Er zijn eigenlijk maar een paar bijbelse teksten over Maria (zie de Evangeliën naar Markus, Matteus, Lukas en Johannes). Eigenlijk is het hele geboorteverhaal van Jezus erg summier. Pas toen de eerste christenen in de gaten kregen hoe belangrijk zijn boodschap was, werd er meer waarde gehecht aan zijn levensverhaal.

Dat noemt men de latere traditie: er is later veel informatie toegevoegd rondom Jezus’ leven. Het jonge christendom had heel wat uit te leggen aan de bestaande, veel oudere godsdiensten. Hoe meer wonder- en profetieverhalen rond Jezus en Maria er verschenen, hoe authentieker en steviger de godsdienst werd.

Wonderverhalen rondom Maria

In de loop van de geschiedenis zijn er veel wonderverhalen rond Maria geschreven. Deze zijn afkomstig uit volksverhalen, legenden, wonderervaringen van gewone mensen maar ook de officiële kerk. Dit gebeurde omdat, doordat de tekst zo beperkt is, er veel vragen waren.

Als Maria de moeder van Jezus is, hoe heilig is zij dan zelf? Als Maria zo heilig is, hoe is zij dan gestorven? Als antwoord op deze en andere vragen heeft de kerk nieuwe verhalen over Maria tot waargebeurd verklaard. Dat zijn de zogenaamde kerkelijke dogma’s zoals 'Maria’s Hemelvaart' en 'Maria onbevlekt ontvangen'. Deze verhalen vind je niet terug in de bijbel, maar zijn afkomstig uit volkstradities.

Relatief weinig vrouwen in de bijbel

Er zijn in de bijbel relatief weinig verhalen over vrouwen, misschien dat Maria daarom altijd zo'n aantrekkingskracht heeft gehad, vooral op vrouwen. Haar plaats als middelares, iemand die jouw gebed bij God kan brengen, werd steeds meer ingekleurd.

Maria is toegankelijk voor veel mensen, misschien wel omdat zij vrouw en moeder is, en daardoor dichterbij lijkt dan God de Vader. Je kunt haar vragen om voor je te bidden (als voorbidster) en je kunt om haar zegen vragen, zoals deze bruid deed tijdens haar trouwdienst:

De bruid in haar stralend witte jurk knielt neer bij een icoon van Maria. Ogen gesloten, handen gevouwen. Haar blonde haar vangt net een zonnestraal. In alle stilte spreekt ze woorden die voor de voor de omstanders onhoorbaar blijven. Achter haar wacht het publiek in stilte en eerbied af, terwijl de klanken van het Ave Maria door de luidsprekers de zaal in stromen. Dan staat ze op, met betraand gezicht en glimlacht naar haar bruidegom.

Deze scène komt niet uit een toneelstuk, is niet al honderden jaren oud, maar is een weergave van een modern huwelijk. De bruidegom, al vader van twee tienerdochters, hertrouwt met de nog kinderloze jonge bruid. Zij was daar alleen met haar gedachten, haar traditie, duizenden vrouwen die haar waren voorgegaan.

Ze bad Maria om bijstand in haar huwelijk en om een zegening van het huwelijk in de vorm van kinderen! Het is in de katholieke traditie een gewoonte om als pasgetrouwden een ogenblik te bidden bij het Mariabeeld, terwijl het Ave Maria klinkt.

Meestal steekt de bruid ook een kaars aan uit een bloemstukje dat het bruidspaar meebrengt. Bidden bij Maria is even stilstaan bij de moeder van Jezus, die alles wat er in het leven kan gebeuren heeft meegemaakt. Het is ook een moment om haar zegen te vragen, over de kwetsbaarheid van het net gegeven jawoord. Want Maria wist als geen ander wat het betekent om echt ja te zeggen tegen de Ander, tegen God.

Ik vind het veelzeggend dat in dit patchworkgezin, de jonge vrouw haar plaats opeist door te zegen: ik wil graag kinderen met deze man, en daarbij om hulp van de moeder aller moeders vraagt. Ongewoon misschien ook, want echtscheiding past niet bij de kerkelijke traditie, evenmin als hertrouwen. Het is of Maria deze bruid de moed gaf dit huwelijksavontuur aan te gaan.

Ik denk dat in andere tradities eerder de pastor of voorganger in vertrouwen wordt genomen. Zo heb ik zelf bij mijn tweede huwelijk een zegen gevraagd aan God, uitgesproken door de pastor/predikant. Een zegen vragen betekent goedkeuring vragen. En een zegen vragen aan Maria of God, betekent dat je de goedkeuring aan de Allerhoogste vraagt. En dat is nogal wat, als je daarmee tegen de offciële kerk ingaat die immers hertrouwen afkeurt…

Toch is er ruimte binnen het geloof om die zegen te vragen en ik denk dat dat ook de kern van het geloof is: het goede krijgt het laatste woord, de oordelen van mensen zijn minder belangrijk dan het oordeel van God.

Het Ave Maria (letterlijk: wees gegroet) is daarbij heel passend de songtekst voor het gebed. Het Ave Maria is het gebed van Elisabeth en aartsengel Gabriel aan Maria toen haar verteld werd dat ze zwanger was van de Verlosser:

Wees gegroet Maria,
vol van genade, de Heer is met u;
gij zijt de gezegende onder de vrouwen,
en gezegend is Jezus,
de vrucht van uw schoot.
Heilige Maria, moeder van God,
bid voor ons zondaars,\
nu en in het uur van onze dood.
Amen.


Ave Maria, Wees Gegroet

Vele componisten, waaronder Verdi, Schubert en Gounod zetten het Ave Maria op muziek. En iedere dag wordt overal ter wereld dit weesgegroet gebeden. Thuis, op scholen, kerken, ziekenhuizen, overal wordt Maria als moeder van alle gelovigen gevraagd om haar moederlijke zorg en om haar gebeden voor ons.

Wat mooi om de dag te beginnen met een gebed of gedachte gewijd aan Maria! Aan de moeder die het moeilijkste heeft doorstaan wat een moeder kan meemaken: haar eigen zoon afstaan aan een groter doel, haar eigen zoon zien lijden. En tegelijk de grootste blijdschap die je je als moeder kunt voorstellen: zien hoe je zoon zijn eigen weg gaat en zijn levensdoel vervult.

Is dat niet wat ons tot moeders maakt? En is dat niet het doel van iedere moeder: je kinderen zien opgroeien tot liefhebbende mensen die hun levensdoel bereiken?

Bidden tot Maria raakt je ziel, het is als praten met honderden generaties moeders die je zijn voorgegaan en die je een richting willen wijzen: dit is je bestemming, zo is het goed. Letterlijk: het zij zo (= amen).



Meer lezen van Beatrijs?

Bezoek dan haar blog!