Ik houd ervan als verhalen uit de bijbel worden toegepast op het dagelijks leven. Dat de diepere boodschap die erin verborgen zit, wordt uitgelicht.
Dat doet ook Claartje Cruijff in haar boek Leegte achter de dingen. Claartje Cruiff was organisatiepsycholoog, maar is nu theoloog en predikant in de vrijzinnige oecumenische domincuskerk in Amsterdam.
Leegte achter de dingen: Mijn zoektocht naar een betekenisvol leven
Claartje Kruijff combineert het gewone dagelijks leven als moeder, haar werk als dominee met gedachten over de bijbelverhalen.
Dat levert waardevol leesmateriaal op.
In haar boek schrijft Claartje dat ze met anderen op zoek wil naar 'woorden en wegen die ons verbinden. Om in gesprek te gaan over hoe we willen leven, waartoe we op aarde zijn, wat goed leven is en waar het te vinden is.'
Claartje koestert haar 'niet weten' en gebruikt het om te onderzoeken. Ze neemt je als lezer mee op haar zoektocht, die op een bepaalde manier universeel is.
Praktische informatie over Leegte achter de dingen
God is voor mensen die niet beter weten. Die het idee van een God nodig hebben als troost, om zich door het leven te staan.
Dat is wat Willemijn Dicke (1970) dacht over het geloof. Ze was wat ze zelf noemt, een militant atheïst. Onder vrienden, noemde ze mensen die geloofden zelfs 'christenhonden'.
Willemijn Dicke toen ze nog atheïst was
In haar boek De sjamaan en ik beschrijft ze heel duidelijk hoe ze vroeger over geloven dacht:
'Ooit had religie een functie gehad in de maatschappij. Maar wij, modernen, hadden religie niet meer nodig. We konden natuurverschijnselen op wetenschappelijke wijze verklaren; het humanisme kon net zo goed regels aan reiken als de bijbel.'
Over haar moeder, die leed aan ongeneeslijke kanker en de wens uitsprak dat ze volgend jaar weer op de tennisbaan zou staan schrijft Willemijn:
'De wens om weer op de tennisclub rond te lopen en de wens om bij God inde hemel te zijn waren identitieke illusies voor mij. Begrijpelijk maar ontsprongenaan een geest die zijn eindigheid niet onder ogen durft te zien.'
En aan haar kind legt ze uit:
'Mensen hebben ooit een God verzonnen omdat ze dan regels krijgen voor hoe ze een goed leven moeten leiden. Dit mag wel en dat doe je maar liever niet en weer iets anders is absoluut verboden. Dat vinden ze te ingewikkeld om zelf te bedenken.'
Het mag duidelijk zijn: Willemijn Dicke had helemaal niets met religie. Hoe kan het dan dat ze een boek schreef waarin ze haar zoektocht naar zingeving beschrift. Een zoektocht waarbij ze onder andere te rade ging bij sjamaans, healers, goeroes, swami's en priesters?
Wat gebeurde er met Willemijn Dicke?
In de eerste plaats voelde Willemijn geen plezier en vreugde meer over haar leven. Haar leven was volgens maatschappelijke normen een succes, maar ze vond er 'helemaal niets meer aan.'
Alles wat ze deed voelde zinloos, en ze had vaak moeite om 's ochtends uit bed te komen. In het programma De Verwondering omschrijft ze haar zoektocht zelfs als een noodzaak en existentieel gat. Zelfs haar baan in de wetenschap, ooit het hoogst haalbare voor haar, voelde zinloos.
Ze begon met zenmeditatie, omdat dit haar een kwestie leeg van de geest trainen.
Eenheidservaring
Op een dag heeft ze tijdens een fietstocht met haar gezin ineens een heel bijzondere ervaring. Ze staat bovenaan de dijk te wachten en kijkt door de takken van de bomen om haar heen naar de lucht.
'De frisgroene blaadjes, sommige nog half opgerold aan de takken, filteren de zonnestralen tot stroboscopisch licht. Ineens los ik op. (...) Ik ben geheel opgegaan in de natuur, in alles.'
In het laatste hoofdstuk noemt Willemijn haar kennismaking met religie langs de weg van de mystiek. Van binnenuit. In haar boek is de bovengenoemde ervaring aanleiding om verder te gaan zoeken.
Overigens blijkt er een naam te zijn voor Willemijns ervaring: een eenheidservaring. Hij opent bij Willemijn voorzichtig een deur: is er misschien een werkelijkheid die zich niet laat kennen via wetenschappelijke methoden?'
Willemijn zoekt naar 'een beetje lichtheid en lol in haar leven,' waarbij ze benadrukt dat ze niet haar denkvermogen opzij wil schuiven!
Eén van de dingen die me trof in haar boek is het spanningsveld tussen haar ratio en praktische kant enerzijds en anderzijds de spirituele ervaringen. Zo wordt ze door een sjamaan bewerkt met een vogelveer en vraagt ze zich bezorgd af of die wel schoon is.
Willemijn schrijft dat mensen hun vrijheid inleveren voor de bescherming van de kerk. En dan concludeert ze: 'Ik heb niet eens de bescherming van de kerk gerkegen in ruil voor het inleveren van mijn vrijheid. Ik heb uit eigen beweging dit leven met diploma's, een hypotheek en nette buren gekozen.'
Als ze naar een bijeenkomst gaat voor het medicijnwiel vraagt haar man grappend: 'Ga je op je bezemsteel of met de auto?' Om die passage heb ik hartelijk moeten lachen : )))
'De niet cognitieve aanvliegroute heeft me tot nu toe meer opgeleverd dan al die boeken en ansaalystes bij elkaar.'
Pater Rycho merkt op dat als ze altijd tegenwind heeft, het misschien tijd is om haar scheepje te keren.
Als je voortdurend je best loopt te doen om dingen voor elkaar te krijgen en het lukt niet, overweeg dan eens om stil te zitten, zodat je gevonden kunt worden. (Ook Pater Tycho).
Belangrijke vraag: 'Moet jij jouw ziel geweld aandoen door het leven dat je nu leidt?'
'Ik gun iedereen een religieus besef, maar ik weet dat er geen rationale weg bestaat naar die andere werkelijkheid. Anders dan wetenschappelijke inzichten verloopt de route naar geloof niet stapje voor stapje, netjes geordend van premisse naar argument naar bewijs.'
Hoe is het nu Met Willemijn Dicke
In interviews lees ik dat Willemijn Dicke zichzelf nu als een stuk stabieler omschrijft. Ook camoufleert ze haar geloof niet meer. Ze omschrijft zichzelf als een 'liefdevollere moeder en een rustiger mens.'
Mijn conclusie over De sjamaan en ik
Eigenlijk vind ik de titel verkeerd gekozen, want daardoor had ik eigenlijk geen zin om het boek te lezen. Ik verwachtte een zweverig boek over vage sjamaans... Maar het feit dat Willemijn Dicke universitair geschoold is, en zelf al huiverig voor zweverig gedoe, maakte dat ik mijn twijfels over het boek al snel kwijtraakt.
Overigens eindigt Willemijns zoektocht bij de christelijke mystiek.
Willemijn blijft kritisch gedurende haar zoektocht
Als ik dingen zweverig vond in het boek, dan was Willemijn de eerste die dit zelf al benoemde : ) Daarmee val ik feitelijk in dezelfde valkuil waarin Willemijn ook altijd viel: mensen beoordelen op hun intelligentie en opleiding. Hoe hoger de opleiding, hoe meer waarde ik echt aan hun oordeel. Het speelde mij bij het lezen van dit boek in ieder geval behoorlijk parten.
Met wetenschappelijke achtergrond zingeving zoeken
Juist het feit dat zo'n hoogopgeleide vrouw op deze manier zingeving zocht, maakte dat het me interesseerde. Iemand met een wetenschappelijk achtergrond, die zich nu dus niet in de luren laat leggen, en dan toch vatbaar zijn voor het idee dat er meer is tussen hemel een aarde. Het maakte me nieuwsgierig en hoopvol. Ik was benieuwd of ze antwoorden zou vinden, en zo ja welke.
Opvallend vind ik dat, dat toen Willemijn zich openstelde voor de mogelijkheid dat er meer is tussen hemel een aarde, onderzoekender werd dan ze was als wetenschapper ; )
Al met al heb ik het boek met veel plezier gelezen, en stemt het beslist tot nadenken.
Praktische informatie over De sjamaan en ik
De sjamaan en ik is voor 19,95 te koop bij bol.com. Maar ik haalde het boek uit de bieb.
Wil je meer weten over Willemijn, bezoek dan haar website.
David had ik immers leren kennen als de underdog, en de 'good guy'. Maar toen hij koning was, toonde hij een donkere kant.
David pikt andermans vrouw in
Hij kreeg een oogje op de vrouw van Uria, Betseba genaamd. Hij zag haar vanaf het dak van zijn paleis een bad nemen, en vond haar erg aantrekkelijk. Een vieze gluurder was hij dus ook nog! Hij verleidde Betseba. En toen ze zwanger werd van David probeerde hij te redden wat er te redden viel. Hij riep Uria terug van het front, zodat hij later zou denken dat híj de vader was van de baby.
Maar Uria kwam niet.
Toen gaf David opdracht om Uria vooraan te laten vechten zodat hij zou sneuvelen. Dus niet alleen verleidde Davids andermans vrouw, hij probeerde er ook nog mee weg te komen!
Het verhaal van David en Betseba in een modern jasje
In de bibliotheek zag ik het boek Femme fatale liggen, met op de cover de tekst:
'Een hedendaagse vertelling naar het verhaal van David en Batseba'.
Ik heb het gelezen, en het is een goede weerspiegeling van het oorspronkelijke bijbelverhaal. Het bijbelverhaal leest nu als een moderne roman.
Overeenkomsten tussen de bijbelse en moderne David
De mannelijke hoofdpersoon heet zelfs ook David. En de overeenkomsten zijn opvallend
Beide Davids hebben een machtige positie
Beide Davids laten hun concurrent vermoorden, hoewel de moderne David een nog iets actievere rol heeft in de dood van de bedrogen echtgenoot vind ik.
In beide verhalen komt de bedrogen echtgenoot niet thuis, waardoor het kind niet kan worden geclaimd als zijnde van de echtgenoot.
Over Betseba
En hoe zit het met Betseba? Dat heb ik me ook altijd wel afgevraagd! Waarom liet zij zich verleiden, terwijl ze van haar man hield? In de moderne versie blijkt dit te zijn vanwege een combinatie van grote eenzaamheid en de aantrekkingskracht van David. Betseba heet overigens Beth in het hedendaagse verhaal.
Rare titel: Femme fatale
De titel van het boek vind ik raar. Want Beth is allesbehalve een femme fatale. Zo gedraagt ze zich helemaal niet. Het boek had beter Homme fatale kunnen heten vind ik! Want Dávid is degene die de reeks gebeurtenissen in gang zet die Beths man fataal worden!
De oorspronkelijke titel is een stuk beter: 'Forbidden'. Dat dekt wél de lading!
Conclusie over Femme fatale
Ik vond het verhaal wat oppervlakkig. De karakters hadden wat mij betreft wel meer diepgang mogen hebben. Maar het idee van een bijbelverhaal in een modern jasje, vind ik toch erg leuk gevonden.
Anneke Klein heeft in haar boek De bruiloft bekende bijbelverhalen in een nieuw, modern jasje gestoken, maar het oorspronkelijk verhaal blijft heel herkenbaar. Het is zelfs leuk om te raden om welke parabel uit de bijbel het gaat.
De bruiloft begint, heel toepasselijk, met het verhaal De bruiloft. Een vader nodigt onbekende mensen die hij op straat tegenkomt uit voor de bruiloft van zijn zoon, nadat er een boel afzeggingen zijn. Het is de gelijkenis van het bruiloftsfeest, uit Mattheüs 22:1-14. En niemand hoeft denk ik lang te denken wat de oorspronkelijke titel van 'De barmhartige Marokkaan' is.
De Bruiloft bestaat uit 11 kort verhalen, die makkelijk leesbaar zijn, en in toegankelijke stijl geschreven door Anneke Klein. Anneke Klein studeerde religiewetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam.
Als moeder van vijf kinderen kan ik natuurlijk niet zo maar even op retraite gaan in een klooster in Nepal.
Daarom was ik erg blij dat schrijfster Mariëlle Hageman het had gedaan, en zo vriendelijk was een boek te schrijven over haar ervaringen. Ik verlang namelijk erg naar meer rust en evenwicht in mijn leven, en zou het niet handig zijn als ik aan de hand van Mariëlle's boek kon leren hoe ik dat moest aanpakken?!
Boeddhisme: volg de instructies!
Mariëlle voelt zich tot het Boeddhisme aangetrokken door de eenvoud en nuchterheid van de Boeddhistische leer. De sleutel tot geluk is simpelweg ervoor kiezen op een andere manier tegen het leven aan te kijken.
Mariëlle: 'Ik dacht, als ik me kan terugtrekken in de Himalaya om mijn geest daar echt te doordrenken van deze materie, dan komt het allemaal goed. Dan houd ik vanzelf op mijn tijd te verspillen aan onbenulligheden.'
Maar de titel van het boek verraadt al dat het Mariëlle niet gaat lukken 'verlicht' te worden.
Haat en venijn in het klooster!
Mariëlle's tijd in het boeddhistische klooster in Nepal, deed me sterk denken aan Fleur Brockhus' boek De urenfabriek. Alleen speelt dát zich af in de keiharde advocatenwereld. Maar de haat en nijd achter de schermen, het gebrek aan waardering en bescherming van de mensen waarvan je júíst hulp verwacht, zijn precies hetzelfde!
Boeddhistische desillusie
Het is niet alleen voor Mariëlle een desillusie! Ook als lezer was ik teleurgesteld in de kleinzieligheid van de mensen in het boeddhistisch klooster, waarvan je toch juist verwacht dat zij dit soort gedrag ontstegen zijn? Maar niets anders is waar. En de beroemde monnik, die zogenaamd 'verlicht' is, liegt dat het gedrukt staat en toont geen enkele ruggegraat. Als dat 'verlicht zijn' is, doe dan de lamp maar uit!
Mariëlle is herkenbaar, maar ook weer niet!
Ik vond Mariëlle erg herkenbaar in haar verlangen naar erkenning van de waarde van haar werk. Zeker als moeder kan ik daar naar hunkeren. Maar als het je lukt om verlicht te worden dan heb je die erkenning niet langer nodig, is de theorie. Mariëlle krijgt de erkenning waarnaar ze zo verlangt niet, onder het motto: 'Dat moet je helemaal niet nodig hebben.' Zo lust ik ook peultjes.
Wat ik helemaal níét snapte van Mariëlle, is dat ze de monnik nog om advies vraagt nadat hij haar ontslagen heeft, en kwaad over haar heeft gesproken. Waar is je trots Mariëlle?!
Conclusie
Overal Boeddha's, biedt een ontluisterend kijkje in het leven van een Westerse vrouw, in een boedhistisch klooster in Tibet. Zelfs de zogenaamde 'verlichte' mensen, blijken uiteindelijk toch bovenal 'mens' te zijn, en dan niet op de goede manier
Voor het pad van verlichting is het dus beslist niet nodig naar Tibet te gaan. Sterker nog, als je dat soort geniepigheid en geroddel wenst, kun je net zo goed bij een advocatenkantoor gaan werken.
Ik ben gefascineerd door het kloosterleven, en lees gretig alle boeken over, en door kloosterlingen. Wat bezielt mensen om hun leven permanent in een klooster te slijten? Wat zoeken ze daar, en bovenal: wat vínden ze daar?!
Ik ben altijd op zoek naar rust en stilte, en misschien komt daar mijn interesse in het kloosterleven uit voort. Want zoeken kloosterlingen niet ook naar stilte en rust, en daarmee naar God, en zichzelf?
Een jaar geleden las ik Moeilijk te geloven van Suzanna van der Schot. Suzanna trad als jonge dertiger in, in een klooster in Parijs, op zoek naar 'het geheim dat in de stilte verborgen is.' Hoewel ze van plan was voorgoed te blijven, vertrok ze na een jaar. Tegenwoordig woont en werkt Suzanna in Amsterdam.
Twee weken geleden las ik Leven met de beminde, geschreven door Agnes Holvast. Op haar negenentwintigste trad ze toe tot een besloten klooster in Noord-Brabant, op zoek naar stilte, God en spiritualiteit. Ze bleef daar negen jaar, maar besloot toen toch het kloosterleven te verlaten.
Miek Pot koos ook voor het kloosterleven, en woonde maar liefst twaalf jaar in een kluizenaarsklooster. Ook Miek zocht, en werd gegrepen door de stilte van het klooster. Zij doet verslag van haar ervaringen in Naar het hart van mijn ziel. Maar ook zij verliet uiteindelijk het kloosterleven.
Wat bij alledrie de vrouwen duidelijk wordt, is dat kiezen voor een kloosterleven beslist niet 'de makkelijke weg' is! Alledrie worden ze hevig met zichzelf geconfronteerd, leren ze ze veel over zichzelf, en worden er meer 'mens' van.
Ik vind boeken over het kloosterleven fascinerend, omdat daarin de waarde van stilte en rust zo duidelijk wordt. Je losmaken van onze jachtige maatschappij, van eindeloos consumeren, en op zoek gaan naar diepere waarden boeit mij mateloos.
En door boeken over het kloosterleven te lezen, hoop ik manieren te vinden om die rust en stilte te vinden én toe te passen, in mijn eigen dagelijkse leven, als moeder van vijf kinderen.
Het boek Johnny Cornflakes is het deels autobiografische verhaal van Denise George. Denise George groeide op in een beschermd gezin, met volop welvaart en luxe, in Tenessee.
Dan wordt haar man Timothy voorganger in Chelsea een armoedige en gewelddadige voorstad van Boston. In Johnny Cornflakes vertelt ze over het (groei)proces dat ze doormaakte door deze verhuizing.
Al je geld weggeven aan anderen
Het was met name de persoon van Mevrouw Bena in dit boek die mij raakte, en die nog lang na het lezen van Johnny Cornflakes in mijn gedachten bleef. Mevrouw Bena was hartstikke namelijk rijk, totdat ze haar huis verkocht en al haar geld weggaf!
Als Denise George haar leert kennen woont mevrouw Bena in een armoedig appartement vlakbij een vuilnisbelt, en verzamelt weggegooide blikjes die ze verkoopt om met dat geld ingrediënten voor koekjes te kopen. En die bakt ze dan niet voor zichzelf, maar voor de leden van het bijbelstudiegroepje waaraan ze deelneemt.
Op een gegeven moment wordt mevrouw Bena gevraagd als huisbaas van een nieuw tehuis voor dakloze gezinnen en mensen aan de rand van de samenleving. Toen dacht ik nog: 'Dat is goed voor haar uitgepakt! Nou heeft ze tenminste weer een fijne woning, en krijgt bovendien salaris!' Maar ook dat geld geeft ze weg.
'Margaret,' zei hij op een keer, 'ik heb gehoord dat je al het geld weggeeft dat ik je betaal om huisbaas te zijn. Als dat waar is, verzoek ik je om ook een deel ervan voor jezelf te gebruiken.'
'Dank je, lieverd,' reageerde ze, 'maar ik heb niets nodig. En de mensen om me heen juist wel.'
Wat mij zo bezig houdt aan mevrouw Bena is de vraag of ze nou alleen maar ontzettend gul en menslievend is, of ook een beetje dom door niet voor zichzelf te zorgen. Is het verantwoord om er zo op te vertrouwen dat de dingen wel op hun pootjes terecht komen? Ook al wordt het vertrouwen van mevrouw Bena niet beschaamd?!
Spring van dat dak af!
Ik moest aan het verhaal in de bijbel denken, waarin de duivel tegen Jezus zegt dat hij gerust van het dak kan springen, want God zal hem wel redden. En Jezus reageert: 'Er staat ook geschreven: Gij zult de Here, uw God, niet verzoeken.'*
Is dat niet wat mevrouw Bena doet? Springt ze figuurlijk ook niet van een dak, door al haar geld weg te geven, en te zien wat er van komt? Of is ze juist lovenswaardig in haar vrijgevigheid en vertrouwen?
Wil je Johnny Cornflakes ook lezen?
Johnny Cornflakes is voor 14,95 te koop bij Bol.com. Maar ik haalde het uiteraard uit de bibliotheek.
In Gerjo van der Horsts boek, 'De Spirituele Jezus', leren we Jezus kennen als méns. Maar wel een heel bijzonder mens. Als een mens die geïnspireerd werd door Gods geest, 'de Christuskracht'.
Het is bijzonder om de verhalen die ik als kind zo vaak gehoord heb, vanuit een meer ménselijk perspectief te lezen. De wijn op de bruiloft, het verraad van Judas, het verhaal van Martha en Maria en nog veel meer.
De stijl van het boek is hier en daar wat kinderlijk, en ik heb zelfs overwogen het voor te lezen aan de kinderen, maar dat bleek toch te hoog gegrepen. Maar het boek leest dus makkelijk weg, en is toegankelijk geschreven.
Ik vond het echt de moeite waard om te lezen, want het biedt een nieuw en breder perspectief op het Nieuwe Testament.
De belangrijkste boodschap van de Jezus in dit boek is dat het Koninkrijk van God dichterbij is dan we denken: het zit namelijk in onszelf!
Praktische informatie
Het boek is o.a. te koop bij Bol.com voor 19,90, en is uitgegeven voor Uitgeverij Gopher.
